B-WaterSmart: naar een waterslimme economie en maatschappij
In het Europese Horizon 2020 project 'B-WaterSmart' werken 6 Vlaamse partners samen met 30 partners uit diverse andere Europese landen om in de kustregio's de transformatie naar een waterslimme economie een duwtje te geven. In Vlaanderen zijn er twee voorbeeldcases, een rond alternatieve waterbronnen en een rond het slim sturen van regenwater. Aquafin is betrokken bij beide projecten.
Deze water-smart approach wordt gebruikt om nieuwe businessmodellen voor de circulaire economie te ontwikkelen.
Casestudie 1 - Alternatieve waterbronnen
In deze onderzoekslijn staat het waterproductiecentrum De Blankaart in Diksmuide centraal. Samen met drinkwatermaatschappij De Watergroep en KWR onderzoeken we via welke behandelingsstappen gezuiverd afvalwater kan ingezet worden voor de productie van drinkwater.
Op de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Woumen staat sinds maart 2023 een pilootinstallatie. In deze piloot testen we de werking van verschillende technieken, zoals ultrafiltratie, omgekeerde osmose, actief koolfiltratie en desinfectie met UV. Voor elke techniek onderzoeken we hoe deze zich gedraagt als we ze toepassen op effluent. Bijvoorbeeld: hoe vaak moeten membranen gereinigd worden? Welke voorfilters zijn nodig? Hoe reageren technieken op een variabele kwaliteit (bijvoorbeeld bij regenweer)? Etc. De technieken kunnen worden gekoppeld of gebypassed zodat meerdere combinaties mogelijk zijn.
Meten is weten
De belangrijkste uitdagingen voor de koppeling van de RWZI met het waterproductiecentrum is de aanwezigheid van nutriënten, zouten, pathogenen en micropolluenten. Daarom wordt per techniek(combinatie) de impact op de verwijdering van verschillende stoffen in kaart gebracht. We kijken ook naar de impact op het indicatororganisme E.coli. Naast het kwaliteitsaspect wordt ook gekeken naar de efficiëntie van een techniek. Daarom worden de samenstelling van reststromen (backwash en concentraat), en elektriciteits- en chemicaliëngebruik van de technieken in kaart gebracht.
De verworven gegevens resulteren uiteindelijk in een concreet en gedetailleerd inzicht over de werking van de verschillende technieken. Deze kennis willen we breder kunnen inzetten in andere projecten.
De pilootinstallatie in Woumen kan per uur 1 à 2 m3 gezuiverd afvalwater verder opzuiveren. Op dit moment wordt het gezuiverde water samen met het effluent in de beek geloosd. De reststromen gaan terug naar de biologische zuivering (een stap in het zuiveringsproces van afvalwater). Voorlopig is er dus nog geen echt hergebruik in dit project. De testen duren nog tot begin 2024.
Casestudie 2 - Regenwater slim sturen
In de regio Mechelen onderzoekt de Stad Mechelen samen met Aquafin, VITO en het Proefstation voor de Groenteteelt hoe regenwater uit een gescheiden rioleringsstelsel kan dienen voor land- en tuinbouw. Een bufferbekken wordt slim aangestuurd zodat het water langer wordt bijgehouden en minder snel naar een waterloop afvloeit. Het gebufferde water wordt vervolgens gezuiverd om het via subirrigatie naar lokale landbouwpercelen te sturen. Het water verplaatst zich ongeveer een halve meter onder de grond. Daar wordt het opgenomen door de planten en vult het tegelijk het grondwater aan. Dit soort slimme landbouwoplossingen zijn niet alleen waardevol voor grootschalige landbouwbedrijven, maar ook voor de korte keten landbouwers, dicht bij de stedelijke omgeving.
Europees kennisportaal
In december 2021 werd binnen het B-WaterSmart project een vrij raadpleegbaar kennisplatform gelanceerd : 'Knowledge Portal for Circular Economy and watersmartness'. Doelpubliek zijn nutsbedrijven, overheden en industrie die op zoek zijn naar oplossingen in de vorm van circulaire processen en waterhergebruik.