Slimgestuurde infrastructuur als wapen tegen klimaatverandering
Digitalisering zal in de toekomst steeds meer onze bondgenoot zijn voor propere waterlopen. Dankzij het groeiende aanbod aan gegevens in de cloud slagen we erin om onze infrastructuur zodanig uitgekiend aan te sturen dat ze zowel bij regen als bij droogte een nuttige rol vervult. Aquafin werkt aan vier slimme sturingen die het water in goede banen leiden. We zetten ze op een rijtje.
Slimme regenwaterputten - AqtiPut (sturing 1)
In Vlaanderen hebben we de goede gewoonte om regenwaterputten te installeren op privéterrein. De primaire functie van deze putten is het hergebruik van regenwater, maar de som van al die regenwaterputten samen resulteert in een aanzienlijke buffercapaciteit. Een kans die we vandaag misschien nog laten liggen? Met Aqtiput wil Aquafin daar verandering in brengen. Het idee is om honderden regenwaterputten uit te rusten met een sensor die het signaal vanuit de cloud kan ontvangen. Wanneer zware regen voorspeld is, krijgen de pompen in de put de opdracht om de regenwaterput preventief (deels) te laten leeglopen. Zo wordt er extra capaciteit vrijgemaakt in de slimme regenputten om de regenbui op te vangen en wordt de riolering minder belast. Op die manier minimaliseren we wateroverlast op straat en overstorten.
Slimme bufferbekkens - AqtiRain (sturing 2)
Aquafin beheert heel wat grote bekkens die regenwater tijdelijk bufferen. Het opgevangen regenwater wordt via een opening daarna rechtstreeks afgevoerd naar een nabijgelegen waterloop. Dit water kunnen we echter beter benutten. Via een aangestuurde schuif die voor de opening wordt geplaatst, kunnen we het regenwater tijdelijk ophouden. Zo kunnen bijvoorbeeld gemeentediensten en landbouwers, mits de juiste afspraken, het water gebruiken. Is er zware regen op komst? Dan wordt er een signaal uitgestuurd naar de schuif, zodat deze opent en het gebufferde water alsnog naar de beek vloeit. Op die manier wordt er tijdig de nodige capaciteit vrijgemaakt om de regenbui op te vangen en wateroverlast op straat te vermijden.
Het slim aansturen van de rioleringsinfrastructuur heeft wel degelijk een grote impact. Naast een positief effect op de waterkwaliteit en onze natuur door minder overstorten, verhogen slimme sturingen de veiligheid en efficiëntie van de rioleringsinfrastructuur.
Slimme riolen gestuurd op basis van neerslagvoorspellingen (sturing 3)
Enkele pompstations van Aquafin zijn uitgerust met stormweerafvoerpompen (SWA), pompen die bij hevig stormweer in werking treden om zo verdund afvalwater naar de beek over te storten en wateroverlast op straat te voorkomen. Door de SWA-pompen slim aan te sturen op basis van neerslagvoorspellingen, kunnen deze vervuilende overstorten tot een minimum worden beperkt. Via de cloud wordt een signaal uitgestuurd naar de PLC van de pomp. Op basis van die signalen verhoogt of verlaagt het aanslagpeil. Door het waterpeil waarop de SWA-pomp in werking treedt slim aan te sturen, kunnen we onnodige overstorten bij lichte en matige regenval vermijden. De animatievideo hiernaast laat zien hoe de slimme sturing werkt.
Slimme riolen gestuurd op basis van waterpeil- en debietmetingen (sturing 4)
Via een slim pomp- en schuivensysteem in het rioleringsstelsel, RTC (Real Time Control) genaamd, kan de berging in het stelsel gemaximaliseerd worden. Met behulp van sensoren die peilen of debieten meten, wordt “in real time” gekeken waar het stelsel al behoorlijk gevuld is met water, en waar er nog ruimte is om extra afvalwater te bergen. Door het slim openen of sluiten van schuiven en kleppen, en het aansturen/afzetten van pompstations, kan die vrije capaciteit op een gecontroleerde manier gevuld worden. Het doel van deze real time aansturingen is het minimaliseren van overstortwerking en het vermijden van wateroverlast stroomopwaarts in het stelsel.