Gezuiverd afvalwater gebruiken
Aquafin loost het gezuiverde afvalwater weer in een beek of rivier. In totaal vloeit er op jaarbasis 800 miljard liter gezuiverd water via de waterlopen naar de zee. Het grootste deel is nodig om lokale waterlopen op peil te houden. Eén achtste van het totale debiet komt in aanmerking voor gebruik als proceswater voor bedrijven (cijfers van Patrick Willems, professor Hydrologie aan de KU Leuven). Het gaat om 100 miljard liter per jaar of 250 miljoen liter per dag.
Grootschalige waterbron voor industrie
Aquafin staat open voor alle samenwerkingsvormen met publieke en private partners die leiden tot een ecologisch, sociaal en economisch waardevol hergebruik van effluent. We zien gezuiverd afvalwater niet als onze eigendom en dus stellen we het gratis ter beschikking volgens een aantal voorwaarden. Wat we wel aanrekenen zijn de kosten die we maken om een structurele afname op te zetten: infrastructuur, administratie, werkuren... Deze kost verschilt per type samenwerking.
Voor elk uitdaging een oplossing!
Misschien worstel je nog met bedenkingen en drempels om gezuiverd afvalwater te hergebruiken. Dan is er de uitdagingenbundel van het CIW-platform Circulair Water! Hierin vind je uitdagingen én oplossingen voor circulair watergebruik uit lopende projecten en initiatieven. Je raadpleegt er tips, tools en mogelijke acties die je kan ondernemen om zelf gezuiverd afvalwater te hergebruiken of om circulair watergebruik te helpen versnellen.
Succesverhalen
Structureel gezuiverd afvalwater afnemen als individueel bedrijf
Momenteel gebruiken een 7-tal bedrijven structureel gezuiverd afvalwater van Aquafin als alternatieve waterbron in hun productieproces. Denk je dat gezuiverd afvalwater ook voor jouw bedrijf misschien een structurele aanvullende waterbron is? Kijk dan op AquaMarkt of er een rioolwaterzuiveringsinstallatie van Aquafin in de buurt is. Het water moet namelijk via extra leidingwerk permanent kunnen aangevoerd worden.
Als de afstand niet te groot is, kan samen met Aquafin en de waterloopbeheerder verder onderzocht worden of het debiet dat je bedrijf nodig heeft, kan gemist worden in de waterloop die het effluent ontvangt. Sommige beken zijn voor hun ecologisch evenwicht afhankelijk van het debiet gezuiverd afvalwater dat Aquafin erin loost. Als dat plots drastisch vermindert of zelfs wegvalt, dan kan het leven in die beek grondig verstoord worden.
Effluent voor irrigatie en beregening? Nazuivering en risicobeoordeling nodig
Op 28 april 2023 heeft de Vlaamse Regering in uitvoering van een Europese verordening een besluit goedgekeurd met de reglementering over het gebruik van teruggewonnen water, waaronder effluent, het gezuiverde afvalwater van RWZI's. De regels die hierin werden vastgelegd, gelden voor het gebruik van teruggewonnen water in irrigatie- en beregeningstoepassingen, zowel in land- en tuinbouw als daarbuiten. Ze gelden ook voor elk ander gebruik door een openbare dienst waarbij het in contact komt met de bodem of waarbij gebruikers, omwonenden of passanten kunnen blootgesteld worden aan het water. Het besluit legt de minimale eisen vast voor de kwaliteit en monitoring van het teruggewonnen water en het beheersen van de risico's.
Concreet betekent dit dat er een bijkomende zuiveringsstap nodig is om effluent veilig te kunnen hergebruiken voor deze toepassingen. Uitgebreide analyses hebben aangetoond dat in het effluent van bijna al onze RWZI's de Europese norm niet gehaald wordt voor de aanwezigheid van fecale bacteriën zoals E-coli en voor andere pathogenen. Verdere desinfectie is bijgevolg noodzakelijk.
Daarnaast zal ook altijd een doorgedreven risicobeoordeling nodig zijn, waarbij de impact op het milieu geanalyseerd wordt. Dit houdt in dat er een monitoring moet gebeuren en dat er regelmatig stalen moeten genomen worden om het effluent te analyseren op onder andere zouten, micropolluenten (zoals medicijnresten en PFAS) en nutriënten. Met deze analyses kan de eventuele impact op bodem, grondwater, oppervlaktewater en de mens ingeschat worden. Hieruit kan eventuele bijkomende opzuivering via meer geavanceerde technologieën volgen.
In elk geval moet voor de opstart van een hergebruikproject dat binnen deze toepassingen valt, toelating gevraagd worden aan de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).
Effluent voor gebruik zonder contact met bodem of mens
Voor een beperkt aantal toepassingen waarbij het water niet in contact komt met de bodem of met mensen, kan gezuiverd afvalwater nog rechtstreeks en gebruikt worden. In de praktijk gaat het om zuig-, spuit- en ruimingswerken door erkende ruimfirma’s of bijvoorbeeld voor de productie van beton.
Op onderstaande kaart zie je op welke locaties ad hoc ophaling mogelijk is tijdens de werkuren tussen 8 en 12 uur en 12.30 en 16.00 uur